(Dành cho các bạn
yêu nhạc Liên Xô cũ)
Tác giả nhạc của
bài hát thiếu nhi rất quen thuộc “Nụ cười” mới qua đời ở tuổi 93. Có lẽ ông là
nhạc sỹ lớn cuối cùng mà đa số tác phẩm của mình gắn liền với thời kỳ Xô viết –
một quốc gia chỉ còn trong quá khứ và hoài niệm, một thời không thiếu những tác
phẩm đỉnh cao trong văn hóa mà nhiều người Việt đến nay còn nhớ. Hãy đến với “Nụ
cười” của Vladimir Shainsky và những nụ cười đã trở nên quen thuộc với khán giả
Việt Nam qua những cuốn phim Liên Xô:
https://www.youtube.com/watch?v=60IQracijvU
Ông sinh ra tại
Kiev (Ukraina), gốc Do Thái và cả cuộc đời đã dành cho viết nhạc, từ nhạc phim,
nhạc nhẹ, nhạc kịch cho đến nhạc hàn lâm. Nhưng trong lịch sử chắc chắn ông sẽ
được lưu danh như nhạc sỹ viết nhạc (phim) thành công nhất cho trẻ em, mà “Nụ
cười” là một minh chứng.
"Cho trời
sáng lên cùng với bao nụ cười.
Cầu vồng thêm
lung linh bao sắc ánh lên ở khắp trời....”
Đó là một bài hát trong phim hoạt hình “Gấu
mèo”: https://www.youtube.com/watch?v=_g7Vr-nT7FA
Nhưng quả là thật
khó mà chuyển lời bài hát sang tiếng Việt cho thật sát ý và hay. Lời dịch tiếng
Việt này cũng khá lắm rồi, nhưng vẫn rất “liến láu”- nó sáo rỗng cho nên thật
khó mà thuộc được lời Việt! Lời Nga đơn giản là: Nụ cười làm ngày mây mù cũng
sáng bừng lên... Bài hát được nhớ nhất bởi câu hát: “Con sông bắt nguồn từ dòng
suối xanh, còn tình bạn bắt đầu từ nụ cười!”.
Không ai hát bài
này hay bằng cậu bé Sergey Paramonov vốn được gọi là “Robertino Loretti của
Liên Xô”:
https://www.youtube.com/watch?v=ZFKZMrsgfYM
(Nếu theo bài hát
này mà đánh giá thì sự khác nhau của hai thần đồng này chỉ là một người hát với
dàn đồng ca, còn một người đơn ca. Nhưng số phận của Paramonov khá đau thương
và anh đã mất vì bệnh tật khi mới 37 tuổi).
Bài hát này là một
trong khá ít bài hát thiếu nhi Xô Viết được phổ lời Việt. Hãy xem phần trình diễn
rất hay và tình cảm của Vladimir Shainsky với nữ ca sỹ Tolkunova – bà rất nổi
tiếng với những bài hát trữ tình và cùng đoàn ca múa “Bạch Dương” đã sang Việt
Nam biểu diễn (bà cũng đã mất năm ngoái)
“Nụ cười –
Tolkunova:
https://www.youtube.com/watch?v=RxYUYGN4RQM
Trong bài hát này
ấn tượng nhất có lẽ là hình ảnh chú dế mèn vui quá lôi đàn vĩ cầm ra cò cử...
Giọng ca cao vút Vitas cũng hay hát bài thiếu nhi này (nhưng có lẽ các bạn cũng
có thể thấy được so với Paramonov thì còn xa lắm):
https://www.youtube.com/watch?v=IBLeQeO3jpo